Re: [gnu-pl] tłumaczenie tekstu Why schoo ls should use exclusively free software

[Wojciech Kotwica]

Parę uwag do tłumaczenia, parę omyłek interpunkcyjnych pomijam:

1. "Why schools should use *exclusively* free software"
   "Dlaczego szkoły powinny używać wolnego oprogramowania
   ->*Wyłącznie* wolnego.
2. "not what you want it to do"
   "a nie to, czego chcesz ty"
   -> używamy liczby mnogiej, "wy", z powodów podanych w
      http://www.gnu.org.pl/text/dict-pl.html
3. "And it gives users the freedom to cooperate with each other,
   to lead an upright life. These apply to schools as they do
   to everyone."
   "Daje także użytkownikom prawo do współpracowania ze sobą,
   do prowadzenia uczciwego życia. Dokładnie tak, jak uczy się
   tego w szkołach [?]."
   -> też mam wrażenie, że w drugie zdanie oryginału jest jakoś
   niepełne.
4. "pozwala zaoszczędzić szkołom pieniędzy"
   -> zaoszczędzić pieniądze. IMO: oszczędzać coś - ograniczać się
   w korzystaniu z czegoś ("oszczędzał pieniądze"); oszczędzać
   kogoś (lub czegoś komuś) - powstrzymać się przed sprawieniem
   komuś czegoś złego ("oszczędził jeńców", "wstydu oszczędź").
5. "the school system can make copies for all the computers
   in all the schools"
   "szkoła może zrobić kopie [...] we wszystkich szkołach"
   -> sam widzisz ;)
6. "In poor countries, this can help close the digital divide."
   "W biednych krajach to pozwala zlikwidować "cyfrową barierę [1]"
   + Twój przypis:
   "[1] chodzi o barierę, oddzielającą elitarne szkoły, od szkół
    biednych, których nie stać na oprogramowanie do komputerów nawet
   jeśli dostaną same komputery."
   -> podejrzawam, że chodzi raczej o "elektroniczną przepaść" między
   biednymi a bogatymi krajami, por. lipcowe wystąpienie RMS-a na WSIS:
     http://www.gnu.org/philosophy/wsis.pl.html
   Także tam nie jest to powiedziane wprost, ale tak to rozumiem. Błędnie?
7. "proprietary software developers can eliminate this disadvantage
   by donating copies"
   "Producenci oprogramowania prawnie zastrzeżonego mogą wyeliminować
   tę różnicę poprzez ofiarowywanie kopii"
   -> jest poprawnie, ale chętnie zmieniłbym "ofiarowali" na "[po]darowali"
   ;-)
8. "School should teach students ways of life that will benefit society
   as a whole"
   "Szkoły powinny wychowywać swoich uczniów tak, by skorzystało na tym
   całe społeczeństwo"
   -> chyba niezupełnie to samo, albo jestem nietypowym odbiorcą
9. "promuje się w nich recykling [puszek czy baterii]"
   -> jeśli recykling wymaga objaśnienia w nawiasie, to pewnie lepiej
   pozostać przy swojskim "zbieranie (wykorzystywanie) surowców wtórnych".
10. "to learn how software works"
   "uczyć się, w jaki sposób pracują programy"
   -> lepiej: "działają", nie sądzisz?
11. "They will be intensely curious to read the source code of the programs
   that they use."
   "Jeśli uczniowie korzystają z jakiegoś programu, to chęć poznania jego
   kodu źródłowego jest zupełnie naturalna. [?]"
   -> podzielam Twoje wątpliwości. W oryginale nie ma nic o oczywistej
   naturalności - nawet budowa zdania jest inna - jest natomiast bardzo
   silne, głebokie zainteresowanie, zaciekawienie kodem źródłowym.
12. "free software community rejects the "priesthood of technology",
   which keeps the general public in ignorance of how technology works"
   "społeczność wolnego oprogramowania odrzuca "kult technologii", w którym
   ludzie nie wiedzą w jaki sposób naprawdę technologie działają"
   -> to zdanie ma w oryginale inny sens, oskarżycielski wobec postaw
   pewnych grup (proprietary software). Społeczność WO odrzuca "kapłaństwo
   techniki" - istnienie grupy wtajemniczonych, którzy utrzymują
   w ignoracji resztę zwykłych ludzi, rezerwując tylko dla siebie
   wiedzę o tym, w jaki sposób działają urządzenia.
13. "we encourage students [...] to learn as much as they want to know"
   "zachęcamy uczniów [...] do uczenia się tak wiele, jak tylko tego chcą"
   -> sam nie wiem... Kiedy czytam zdanie RMS-a, widzę w nim "mogą się
   dowiedzieć tak dużo, jak tylko zechcą, zdobyć tyle wiedzy, ile chcą",
   widzę nieograniczony dostęp do wiedzy. Kiedy czytam Twoje zdanie, widzę
   w nim przede wszystkim "uczenie się", czynność.
14. "The next reason is *even* *deeper* than that"
   "Kolejna przyczyna jest *może* *jeszcze głębsza*"
   -> nawet
15. "If you bring software to school"
   "Jeśli bierzesz program do szkoły"
   -> czemu tak? dosłowne jest dobre: "jeśli przynosisz..."
16. "all the software installed by the school should be available
   for students to copy..."
   "oprogramowanie instalowane w szkole powinno być dla uczniów
   dostępne - żeby móc je skopiować"
   -> coś w nim jest nie tak; pierwsza część mówi tylko o dostępności,
   a proprietary soft także jest dostępny, można z niego w szkole korzystać.
   W oryginale to raczej nie jest "dostęp PO TO, ŻEBY móc kopiować" tylko
   dostęp "DO" kopiowania, możliwość i prawo do kopiowania.
17. "to participate in the free software community"
   "uczestniczenia w społeczności wolnego oprogramowania"
   -> chyba raczej "udzielania się w społeczności"? "Uczestniczyć"="brać
   w czymś czynny udział, współdziałać w jakiejś *akcji*". FIX ME
18. "is a *hands-on* civics lesson"
   "jest także lekcją wychowania obywatelskiego"
   -> praktyczną lekcją
19. "It *also* teaches students the role model of public service rather
   than that of tycoons"
   "Przysposabia uczniów do pełnienia swojej roli raczej w służbie
   publicznej, niż w służbie rekinów biznesu"
   ->
   1. also
   2. wydaje mi się, że Twoje zdanie mówi o przygotowywaniu do *zawodu*,
   pracy w służbie publicznej. W oryginale widzę raczej wpajanie *wzorca*
   roli, jaki widać w służbie publicznej - społeczeństwu. Nie dzielę aby
   włosa na czworo?

--
HQ