Przemówienie na WSIS, 16 lipca 2003

autor: Richard Stallman

Korzy¶æ z u¿ycia komputerów polega na tym, ¿e ³atwiej jest kopiowaæ informacje i mimi manipulowaæ. Korporacje narzucaj± dwa rodzaje monopoli, aby tê korzy¶æ wam odebraæ.

Patenty na programy komputerowe ograniczaj± sposoby u¿ycia waszych komputerów. Ograniczaj± rozwój oprogramowania. Du¿y program ³±czy w sobie setki pomys³ów. Je¶li ka¿dy z pomys³ów mo¿e zostaæ opatentowany, wtedy jedynie firmy takie jak IMB i Microsoft mog± bezpiecznie pisaæ oprogramowanie. ¯egnaj niezale¿ny lokalny przemy¶le software'owy. Patenty na oprogramowanie musz± zostaæ odrzucone.

Prawa autorskie ograniczaj± u¿ycie i wymianê informacji-dok³adnie to do czego s³u¿± wasze komputery. Mo¿na by³o sobie pozwoliæ na oddanie wolno¶ci kopiowania, kiedy jedynie wydawcy byli w stanie kopiowaæ; spo³eczeñstwo niczego nie traci³o. Dzi¶ wspó³dzielenie typu peer-to-peer musi byæ legalne. WSIS nie powinno uczyæ ludzi, ¿e wspó³dzielenie jest z³e.

Prawa autorskie blokuj± dostêp do publikacji naukowych. Ka¿dej uczelni powinno byæ wolno udostêpniaæ otwarty dostêp do ka¿dego wydawnictwa naukowego, aby nikt nie zosta³ wykluczony z dostêpu.

Jest jeszcze efekt ekonomiczny. Kompanie wyssaj± z was krew do sucha kiedy maj± nad wami w³adzê. Prawa autorskie i patenty na oprogramowanie zwiêkszaj± elektroniczn± przepa¶æ i sprzyjaj± koncentracji maj±tku. Za du¿o jest niedostatku w ¶wiecie, aby go zwiêkszaæ. Ju¿ TRIPS by³o z³e, ale patenty na oprogramowanie i traktat praw autorskich WIPO wybiegaj± znacznie poza TRIPS. WSIS powinno je odrzuciæ.

U¿ytkownicy komputerów potrzebuj± oprogramowania, które szanuje ich wolno¶æ. Nazywamy je ,,oprogramowaniem wolnym", jak w ,,wolno¶æ", nie jak w ,,za darmo". Macie wolno¶æ uruchamiania, uczenia siê go, zmiany i redystrybucji.

,,Wolne oprogramowanie" znaczy, ¿e to wy macie w³adzê nad przetwarzaniem waszych danych. W przypadku oprogramowania zastrze¿onego to jego w³a¶ciciele maj± nad tym w³adzê. Umieszczaj± w swoich programach modu³y szpiegowskie (ang. spy features), tylne drzwi (ang. back doors), ograniczenia.

Przy wolnym oprogramowaniu mo¿ecie sprawiæ aby program robi³ to co wy chcecie. ,,Wy" mo¿e oznaczaæ pojedynczego programistê, firmê albo grupê u¿ytkowników o podobnych potrzebach. Ci którzy nie umiej± programowaæ mog± namówiæ programistów lub im zap³aciæ, aby wprowadzili zmiany dla was. Przy wolnym programie macie wolno¶æ dodaæ obs³ugê waszego ojczystego jêzyka. Macie wolno¶æ przystosowaæ go do u¿ycia przez osoby upo¶ledzone.

W³a¶ciciele programów celowo wprowadzaj± do swoich produktów niezgodno¶ci. Oprogramowanie wolne mo¿e zostaæ zmienione przez u¿ytkowników tak aby by³o zgodne ze standardami.

Oprogramowanie wolne jest potrzebne aby szkoliæ mistrzów programowania. ¬ród³a do oprogramowania zastrze¿onego s± trzymane w tajemnicy, wiêc nikt niczego siê z nich nie nauczy. Wolne oprogramowanie daje utalentowanym m³odym ludziom w Afryce mo¿liwo¶æ nauczenia siê pracy nad prawdziwym oprogramowaniem. Tak¿e szko³y powinny uczyæ ducha wspó³pracy. Wszystkie szko³y powinny u¿ywaæ wolnego oprogramowania.

Wolne oprogramowanie jest konieczne do ci±g³ego rozwoju. Je¿eli wszyscy w waszym kraju u¿ywaj± programu, który jest tajemnic± kontrolowan± przez pojedyncz± kompaniê, to nie jest to rozwój, to elektroniczna kolonizacja.